پروژه ساخت مدار تاس دیجیتالی

تاس دیجیتالی با آی‌سی NE555 و CD4017

تاس دیجیتالی یکی از جذاب‌ترین پروژه‌های آموزشی در دنیای الکترونیک است که با ترکیب دو آی‌سی پرکاربرد NE555 و CD4017 ساخته می‌شود. این مدار با استفاده از پالس‌های تایمر 555 و شمارنده ده‌حالته 4017، عددی تصادفی بین ۱ تا ۶ را به کمک LEDها نمایش می‌دهد. این پروژه علاوه بر سرگرمی، برای آموزش مفاهیم شمارنده، تایمر و منطق دیجیتال بسیار مفید است.

نحوه عملکرد مدار

در این مدار، آی‌سی NE555 در حالت آستِیبل (پیوسته) به عنوان مولد پالس کار می‌کند. خروجی پالس‌ها وارد پایه کلاک آی‌سی CD4017 می‌شود که با هر پالس، یکی از خروجی‌هایش را فعال می‌کند. با فشردن کلید فشاری، مدار شروع به شمارش سریع می‌کند و با رها کردن کلید، آخرین وضعیت خروجی باقی می‌ماند که نشان‌دهنده عدد تاس است.

ویژگی‌ها و مزایا

• عملکرد دقیق و تصادفی مشابه تاس واقعی
• آموزنده برای یادگیری تایمرها و شمارنده‌های دیجیتال
• مصرف توان پایین و مدار ساده
• قابل تغذیه با باتری ۵ یا ۹ ولت
• بدون نیاز به برنامه‌نویسی یا میکروکنترلر

نحوه نمایش اعداد

برای نمایش اعداد ۱ تا ۶ از ۷ عدد LED استفاده می‌شود که به صورت الگویی مشابه نقاط تاس واقعی چیده شده‌اند. هر خروجی از IC 4017 با یک یا چند LED در الگوهای مختلف ترکیب می‌شود تا عدد مشخصی را نشان دهد.

جدول مشخصات فنی

نکات طراحی و ساخت

• مقاومت محدودکننده جریان LED فراموش نشود (۲۲۰ تا ۴۷۰ اهم).
• برای پایداری مدار، از خازن 100nF نزدیک پایه تغذیه آی‌سی‌ها استفاده کنید.
• می‌توان خروجی Q6 آی‌سی 4017 را به پایه ریست متصل کرد تا شمارش فقط تا عدد ۶ ادامه یابد.
• در صورت نیاز به سرعت کمتر، مقدار مقاومت یا خازن تایمر را افزایش دهید.

این تاس دیجیتالی ترکیبی از سادگی، دقت و خلاقیت است؛ گزینه‌ای عالی برای پروژه‌های آموزشی و سرگرمی الکترونیکی